Wat zijn auteursrechten en op welke beroepen zijn ze van toepassing?

Dankzij de gunstige fiscale regelgeving voor auteursrechten houd je in België netto tot wel 30 procent meer over van je omzet als freelancer. Wat is auteursrecht en wie past het toe? In welk beroep mag je gebruikmaken van het lagere belastingtarief op de auteursrechtenvergoeding? We leggen het je hier uit. 

Auteursrechten: voor eenmanszaak én vennootschap? 

Volgens het Belgische recht is een auteur altijd een natuurlijk persoon – een freelancer of eenmanszaak. Een rechtspersoon zoals een vzw of vennootschap kan nooit de oorspronkelijke auteur zijn van een werk. 

Een auteur is de maker van een origineel werk. Dat werk moet: 

• concreet zijn. Een idee in je hoofd of een theorie telt niet. 
• origineel zijn. Het moet duidelijk van jouw hand zijn. 

Wat zijn auteursrechten?

Auteursrecht is jouw recht als maker van een werk, om te bepalen hoe, waar en wanneer jouw werk publiek wordt gemaakt. Niemand anders heeft het recht om jouw werk te verveelvoudigen of openbaar te gebruiken zonder jouw toestemming. Het loutere feit dat je het werk gecreëerd hebt, geeft je het auteursrecht. 

Het auteursrecht beschermt je tegen namaak van je werk. En het levert je dus ook een belastingvoordeel op! 

Minder belastingen dankzij de auteursrechtenvergoeding

De vergoeding die je als zelfstandige voor auteursrechten vraagt, is volgens de fiscale wetgeving een roerend inkomen. Daarop betaal je minder belastingen dan op de rest van je beroepsinkomen. Hoeveel minder? De belasting op auteursrechten – de roerende voorheffing – ligt tussen de 7,5 en 15 procent. En dat terwijl het belastingpercentage op je beroepsinkomsten kan oplopen tot wel 50 procent. Neem je het auteursrecht op in de factuur aan je klant, dan verdien je al snel 30 procent netto meer. 

Wie krijgt auteursrecht?

Het auteursrecht beschermt alle originele creaties van de geest: op alles wat je bedenkt en vervolgens maakt, geldt auteursrecht. Niet alleen mensen met creatieve beroepen zoals muzikanten of kunstenaars zijn dus auteurs. De lijst met werken waarvoor je een vergoeding voor het auteursrecht mag vragen, is nagenoeg eindeloos: 

• literaire teksten, zoals verhalen en prentenboeken, maar ook reisgidsen en kookboeken 
• wetenschappelijke teksten, zoals onderzoeksresultaten, scripties, whitepapers, … 
• vertalingen, blogartikels en webteksten 
• games of andere software die je ontwikkelt 
• foto’s, filmscenario’s, toneelstukken, voordrachten, choreografieën, … 
• meubels die je ontwerpt, juwelen, … 

Wat krijgt geen bescherming via het auteursrecht?

Er zijn ook uitzonderingen op het auteursrecht. Zo mag je werken bijna altijd voor privédoeleinden gebruiken zonder daarvoor een vergoeding te hoeven betalen. Denk daarbij aan: 

• een boek of cd uitlenen aan familie of vrienden 
• een publiekelijk tentoongesteld werk voor jezelf fotograferen 
• een tekst kopiëren voor privégebruik 
• een origineel werk zoals een schilderij, doorverkopen (Een kopie verkopen mag niet!) 

Ook de volgende zaken vallen niet onder het auteursrecht: 

• citaten
  Je mag uit een boek of wetenschappelijk artikel citeren zonder toestemming te vragen aan de auteur. Bronvermelding is altijd verplicht. 
• nieuwsverslaggeving
  Komt een werk zoals een schilderij toevallig in beeld tijdens een nieuwsitem op tv? Dan hoeft de journalist daarvoor geen toestemming te vragen. 
• tijdelijke reproducties 

Dit zijn technische handelingen die nodig zijn om informatie door te geven. Bijvoorbeeld: een manuscript opslaan op de computer. 

• parodie 

Een auteur kan zich in principe niet verzetten tegen de parodiëring van zijn werk. 

• onderwijs en wetenschappelijk onderzoek 

In het onderwijs mag je auteursrechtelijk beschermd werk binnen bepaalde grenzen zonder toestemming gebruiken. Denk bijvoorbeeld aan een verhaal dat je in een examen verwerkt. 

Hulp nodig met auteursrecht?

De fiscale regelgeving voor de vergoeding op auteursrecht is complex. In dit artikel lees je er nog meer over. En ook op de website van de FOD Economie vind je alle informatie over auteursrechten en hun toepassingsgebied. 

Bij Accountable kun je ook terecht met vragen over de auteursrechtenwetgeving. Wist je trouwens dat je facturen met auteursrecht vlotjes oplaadt in onze app en dat die ze correct verwerkt? Gebruik de app ook om facturen met auteursrechten op te stellen, automatisch de roerende voorheffing te laten berekenen, en je personenbelasting te laten opstellen inclusief je inkomen uit auteursrechten. Probeer het eens uit.