Vrijwilligerswerk als zelfstandige: mag dat?

Vrijwilligerswerk is een mooie manier om je steentje bij te dragen aan de samenleving. Als zelfstandige zijn er echter enkele regels en voorwaarden waar je rekening mee moet houden als je vrijwilligerswerk wil doen. In dit artikel gaan we dieper in op wat wel en niet telt als vrijwilligerswerk, en welke invloed dit heeft op je belastingen en sociale bijdragen.

1. Mag je vrijwilligerswerk doen als zelfstandige?
2. Wat is geen vrijwilligerswerk
3. Voorwaarden vrijwilligerswerk voor zelfstandigen
4. De vrijwilligersvergoeding
5. Sociale bijdragen
6. Belastingen

Vrijwilligerswerk als zelfstandige: wat is toegelaten?

Ook als zelfstandige, of dat nu in een eenmanszaak of vennootschap is, mag je vrijwilligerswerk doen.

Vrijwilligerswerk houdt in dat je vrijwillig en zonder verplichtingen taken uitvoert voor een organisatie zonder winstoogmerk. Dat kan bij een vzw, maar ook bij een lokale bibliotheek zijn.

Verder mag je bij vrijwilligerswerk geen arbeidsovereenkomst hebben en je mag er niet voor betaald worden. Je mag wel een beperkte onkostenvergoeding ontvangen.

Wat telt niet als vrijwilligerswerk?

• Alle activiteiten waarvoor je betaald wordt tellen niet als vrijwilligerswerk. Dit geldt ook voor indirecte betalingen, zoals een vergoeding in natura of een vergoeding hoger dan de maximale onkostenvergoeding.

• Niet alle onbetaalde activiteiten zijn daarom automatisch vrijwilligerswerk. Zo kan je nooit vrijwilligerswerk doen voor een organisatie met winstoogmerk, zoals een besloten vennootschap.

• Een stage in verband met een opleiding telt niet als vrijwilligerswerk omdat er bepaalde verplichtingen aan verbonden zijn.

Wat is het verschil tussen vrijwilligerswerk en verenigingswerk? 

Vrijwilligerswerk lijkt soms op verenigingswerk, maar er zijn enkele belangrijke verschillen.

• Het grootste verschil is dat je voor verenigingswerk wel betaald wordt.
  
• Verenigingswerk wordt gezien als een bijverdienste, waarbij je tot 300 uren per jaar mag werken. In de sportsector mag je zelfs tot 450 uren werken.
  
• Omdat je voor verenigingswerk betaald wordt, gelden er strengere regels en voorwaarden, zoals de verplichting om dit te melden aan de RSZ.

Voorwaarden vrijwilligerswerk voor zelfstandigen

Als zelfstandige mag je vrijwilligerswerk doen, maar je mag geen vrijwillige diensten leveren voor een organisatie waarvoor je dezelfde diensten ook betalend als zelfstandige aanbiedt. 

Voor de rest moet je je gewoon aan de normale regels van vrijwilligerswerk houden: geen beroepsmatig verband en je ontvangt geen loon.

Mag je een vergoeding krijgen voor vrijwilligerswerk?

Hoewel je niet betaald mag worden, is het wel toegestaan om een onkostenvergoeding te ontvangen. Je hebt de keuze tussen een reële of forfaitaire onkostenvergoeding.

1. Reële kostenvergoeding: je gemaakte kosten worden terugbetaald worden op basis van kostennota’s.
2. Forfaitaire kostenvergoeding: voor deze vergoeding heb je geen bewijzen nodig, maar er is een strikte bovengrens. In 2024 mag je tot 41,48 euro per dag en 1659,29 euro per jaar ontvangen.

⚠️ Opgelet: je mag beide systemen niet combineren in hetzelfde jaar.

Hoe zit het met de verplaatsingskosten?

Verplaatsingskosten zijn niet inbegrepen in de forfaitaire regeling. Naast de forfaitaire kostenvergoeding mag je dus ook een vergoeding krijgen voor je transport naar de plek waar je vrijwilligerswerk doet. Er geldt wel een maximum van 2.000 km per jaar en je hebt bewijsstukken nodig. 

Dit zijn de huidige tarieven voor transportkosten.

• Auto, motor of bromfiets: 0,4293 euro/km (van oktober t.e.m. december 2024)
• Fiets: 0,27 euro/km (in 2024) en 0,35 euro/km (in 2025)
• Openbaar vervoer: volledige terugbetaling tenzij het goedkoper zou zijn met de wagen.

Wat zijn de gevolgen voor je sociale bijdragen en belastingen?

Voor vrijwilligerswerk krijg je een onkostenvergoeding maar dat telt niet als inkomen.

Onkostenvergoedingen zijn belastingvrij en je betaalt er ook geen extra sociale bijdragen op, zolang je de limieten respecteert. 

Hoe geef je vrijwilligerswerk aan in de personenbelasting?

Als je de limieten voor de onkostenvergoeding respecteert, heeft vrijwilligerswerk geen invloed op je personenbelasting en moet je het dus ook niet aangeven. 

Stel dat je wel meer krijgt dan het limiet, dan moet je het bedrag aangeven. Contacteer je boekhouder voor hulp. Dat kan ook via de Belastingcoaches van Accountable.

Auteur - Valesca Wilms

Valesca Wilms is Content Manager bij Accountable België en schrijft over freelancen, zelfstandige zijn en belastingen op basis van haar eigen ervaringen.

Wie is Valesca ?