Stap voor stap: je inschrijven als zelfstandige

Je hebt de knoop eindelijk doorgehakt: jij wordt zelfstandige! Nu moet je je inschrijven bij een erkend ondernemingsloket en een ondernemingsnummer aanvragen. Waar en hoe je je ondernemersstatuut registreert, leggen we je hier stap voor stap uit. 

Wat heb je nodig om je in te schrijven als zelfstandige?

Je kunt het best eerst alle documenten en gegevens verzamelen die je nodig hebt om je in te schrijven: 

• je rijksregisternummer (op de achterkant van je identiteitskaart, beginnend met je omgekeerde geboortedatum) 
• het bankrekeningnummer dat je wilt gebruiken voor je bedrijf 
• een commerciële naam voor je bedrijf (dat mag ook je eigen naam zijn) 
• het adres waar je bedrijf is gevestigd (dat kan je eigen adres zijn) 
• eventuele vergunningen 
• voor sommige sectoren zoals de bouwsector een bewijs van beroepskennis 
• voor een vennootschap: de ter griffie neergelegde oprichtingsakte

Kies je ondernemingsloket

Wat is een ondernemingsloket?

Nu je alle gegevens en documenten verzameld hebt, kies je een ondernemingsloket. Een ondernemingsloket is het eerste aanspreekpunt voor elke zelfstandige. Het handelt voor jou de administratieve verplichtingen af die nodig zijn om te kunnen starten met je onderneming: 

• je inschrijving bij de Kruispuntbank van Ondernemingen (KBO) en de aanvraag van je ondernemingsnummer 
• de activering van je ondernemingsnummer als btw-nummer 
• je aansluiting bij een socialezekerheidsfonds, zodat je de verplichte sociale bijdragen kunt betalen. Meestal is het ondernemingsloket ook je socialezekerheidsfonds. 

Wat vul je in op de aanvraag?

Hoe ziet het aanvraagformulier van een ondernemingsloket er precies uit? Hieronder zetten we op een rijtje wat je invult: 

• Je vult alle gegevens over je onderneming aan: naam, contactgegevens, bankrekeningnummer. 
• Je kiest een ondernemingstype: natuurlijke persoon (eenmanszaak) of rechtspersoon (vennootschap). 
• Je kiest een datum voor de start van je zaak. 
• Je duidt aan welke activiteiten je uitoefent. Daarvoor kies je uit een lijst met vastgelegde codes en omschrijvingen.
  Bijvoorbeeld: ben je freelance vertaler, dan kies je de code 74300: vertalers en tolken. 
• Je omschrijft een hoofdactiviteit (waaruit je de grootste omzet verwacht) en maximaal 5 andere activiteiten. 
• Je kiest een btw-regime: gewoon btw-plichtig, niet btw-plichtig (btw-vrijstelling voor kleine ondernemingen) of gemengd btw-plichtig.  
• Je duidt aan of je de btw-aangifte maandelijks of per kwartaal uitvoert. 

Kostprijs?

Voor de afhandeling van jouw papierwinkel betaal je een bijdrage aan het ondernemingsloket. De prijs voor een registratie in de KBO is wettelijk vastgelegd (101 euro in 2023). De prijs voor de rest van de administratie, zoals de activering van je btw-nummer en advies, varieert bij de verschillende erkende ondernemingsloketten. 

Welk ondernemingsloket kies je?

Je mag je ondernemingsloket vrij kiezen. Bij de meeste ondernemingsloketten regel je je inschrijving als zelfstandige volledig online of kun je langsgaan in 1 van de kantoren.

Sommige loketten bieden extra diensten en verzekeringen aan, zoals een VAPZ (Vrij Aanvullend Pensioen voor Zelfstandigen) of een verzekering gewaarborgd inkomen. 

Op de website van de overheid vind je een lijst van de erkende ondernemingsloketten. 

Sluit je aan bij een ziekenfonds

Het lijkt misschien evident als je voordien in loondienst werkte, maar vergeet niet dat je je ook moet aansluiten bij een ziekenfonds. Je socialezekerheidsfonds int dan wel je sociale bijdragen, maar het is geen vervanging van een ziekenfonds. Was je al aangesloten, meld dan de wijziging van je statuut van loontrekkende naar zelfstandige. 

Is de registratie voor een vennootschap en eenmanszaak hetzelfde?

Start jij met een vennootschap in plaats van een eenmanszaak? Dan volg je dezelfde stappen, maar een vennootschap oprichten vraagt nog enkele bijkomende juridische verplichtingen. 

Twijfel je over de geschikte rechtsvorm voor jouw zaak? Lees hier wanneer je beter voor een vennootschap kunt kiezen.