Een coöperatieve vennootschap oprichten? Dit moet je weten!

Wil je zelfstandige worden, dan is het bepalen van een juridische ondernemingsvorm een van de eerste punten op je to-dolijst. Eenvoudig gezegd kun je kiezen tussen een eenmanszaak en een vennootschap.

Beslis je om een vennootschap op te richten? Ga dan niet zomaar lukraak voor een willekeurige vennootschapsvorm, want elk type vennootschap heeft eigen rechten, plichten en startvoorwaarden. In dit artikel zoomen we in op de coöperatieve vennootschap of CV, een heel bijzondere ondernemingsvorm die misschien perfect bij jouw visie en doelstellingen aansluit. Let’s find out!

Wat is een coöperatieve vennootschap?

Een coöperatieve vennootschap of kortweg CV, wordt in het leven geroepen om aan de behoeften van haar aandeelhouders te voldoen en hun economische en sociale activiteiten te helpen ontwikkelen.

En nu in mensentaal: je richt een coöperatieve vennootschap op als je met anderen wil samenwerken om een maatschappelijk doel na te streven. De samenwerking heeft een sociaal of economisch karakter.

In een coöperatieve vennootschap ligt de klemtoon dan ook niet op winst, maar op het bereiken van een gemeenschappelijk doel. Deze sociale insteek is een absolute vereiste om een CV op te richten.

Om een coöperatieve vennootschap op te starten, moet je met minimaal drie vennoten zijn. Je kunt dus niet voor deze ondernemingsvorm kiezen als je (nog) geen partners hebt.

Wat is het verschil tussen een CV, CVOA en CVBA?

Wie voor 1 mei 2023 een coöperatieve vennootschap wou oprichten, kon uit twee vennootschapsvormen kiezen: de coöperatieve vennootschap met onbeperkte aansprakelijkheid (CVOA) en de coöperatieve vennootschap met beperkte aansprakelijkheid (CVBA). 

In een CVOA waren de oprichters hoofdelijk en onbeperkt aansprakelijk bij financiële problemen van de vennootschap; bij de coöperatieve vennootschap met beperkte aansprakelijkheid waren vennoten alleen voor hun eigen financiële inbreng aansprakelijk.

Met de komst van het nieuwe vennootschapsrecht verdwenen beide ondernemingsvormen. Wie vandaag een coöperatieve vennootschap opstart, is automatisch een CV. Een nieuwe CVOA of CVBA oprichten kan dus niet meer.

Wat zijn de voordelen van een coöperatieve vennootschap?

Waarom zou je kiezen voor een coöperatieve vennootschap? De term zegt het eigenlijk al zelf: het is een mooie, officiële manier om samen met andere zelfstandigen een coöperatie op te richten en iets positiefs te bereiken voor de maatschappij.

Daarnaast geniet je ook nog van deze voordelen:

• Er is geen startkapitaal vereist om een coöperatieve vennootschap op te richten. Elke oprichter moet wel ‘iets’ in de onderneming inbrengen. Dat kan geld zijn, maar ook know-how of een inbreng in natura.

• Flexibiliteit is een ander groot pluspunt van deze juridische ondernemingsvorm. Nieuwe vennoten kunnen zich makkelijk bij de CV aansluiten en aandeelhouders kunnen de coöperatie ook makkelijk verlaten. Als je dat wilt, kun je zelf de formaliteiten bepalen en die in de statuten van de onderneming vastleggen.

• Aandelen zijn vrij overdraagbaar tussen de aandeelhouders van de CV. In het aandelenregister bepaal je bovendien zelf makkelijk de regels van een overdracht aan derde partijen.

• De vennoten van de coöperatieve vennootschap zijn beperkt aansprakelijk, en dit enkel voor het bedrag van hun persoonlijke inbreng in de zaak.

• Onder bepaalde voorwaarden kun je een erkende coöperatieve vennootschap worden. De Belgische overheid kent je dan enkele fiscale voordelen toe, zoals belastingvrijstelling van een deel van de dividenden die de CV uitkeert aan vennoten, een verlaagd belastingtarief, en sociale zekerheid van werknemers. Lees hier meer over de erkenning van coöperatieve vennootschappen.

Houd rekening met deze nadelen van de CV

Elke vennootschapsvorm heeft z’n eigen plus- en minpunten. Wil je zelfstandige worden en een coöperatie oprichten, dan zijn dit enkele mogelijke nadelen:

• Je hebt minstens drie oprichters nodig om met een coöperatieve vennootschap te mogen starten. Het komt er dus op aan dat je minimaal twee andere zelfstandigen in hoofdberoep of bijberoep kunt warm maken voor jouw idee.

• Er komen vrij veel formaliteiten kijken bij het opstarten en beheren van de CV. Zo ben je verplicht om de onderneming via een notariële akte op te richten en is ook een financieel plan een must. Een coöperatieve vennootschap is daarnaast verplicht een dubbele boekhouding te voeren.

• Je hebt dan wel geen minimumkapitaal nodig, maar wél een bewijs van toereikend vermogen voor de eerste twee levensjaren van je CV. Lees: je privévermogen moet bij aanvang van je zaak groot genoeg zijn om je bedrijfsactiviteiten te kunnen dragen.

• De CV is voorbehouden aan ‘echte’ coöperaties met een sociaal doel. De coöperatieve insteek wordt streng gecontroleerd, waardoor deze vennootschapsvorm niet ruim toegankelijk is. Glipt jouw onderneming zonder maatschappelijke meerwaarde toch door de mazen van het net? Dan riskeer je een gerechtelijke ontbinding van je vennootschap.

• In sommige gevallen ben je als vennoot van een CV wel degelijk persoonlijk aansprakelijk. Gaat je onderneming binnen de drie jaar na oprichting failliet? Dan bekijkt de rechtbank je financieel plan om te bepalen of je ondoordacht te werk bent gegaan. Als de rechter van mening is dat dit zo is, dan draai je zelf op voor de schulden van je vennootschap. Steek dus voldoende tijd in je financieel plan. Dit geeft je niet alleen een voorsprong bij de opstart van je bedrijf, maar kan je persoonlijke vermogen bij faillissement ook beschermen. 

Een coöperatieve vennootschap oprichten? Dat doe je zo

Wil je zelfstandige worden en heb je een idee om de maatschappij te verrijken? Dan is een coöperatieve vennootschap oprichten zeker een fijne optie.

Accountable zet je op weg met een stappenplan om zelfstandige te worden. Voor een coöperatieve vennootschap ziet dat er ongeveer zo uit:

• Zorg ervoor dat je minimaal drie vennoten hebt om je coöperatie op te richten.
• Stel een grondig financieel plan op en leg het zeker aan een accountant voor. Hij of zij kan de cijfers in je plan aan de realiteit aftoetsen.
• Vraag een bankattest op om je toereikende vermogen aan te tonen.
• Ga langs bij de notaris voor de statuten en oprichtingsakte van je vennootschap. De notaris laat de oprichting van je CV publiceren in het Belgisch Staatsblad en bezorgt je het ondernemingsnummer.
• Met je ondernemingsnummer in de hand kun je nu als rechtspersoon een zakelijke bankrekening openen. En dan kun je officieel aan de slag!

Een helpende hand nodig?

Als coöperatieve vennootschap met een dubbele boekhouding is een goed samenwerking met je boekhouder onmisbaar. Toch geniet ook jij van de voordelen van de Accountable-app. In ons belasting- en boekhoudplatform kun je namelijk verkoopfacturen aanmaken en versturen, al je kosten en inkomsten bijhouden én realtime-inzicht in je btw-saldo krijgen. Zo weet jij op elk moment hoe je coöperatie ervoor staat en kun jij je focussen op wat echt telt.

Auteur - Valesca Wilms

Valesca Wilms is Content Manager bij Accountable België en schrijft over freelancen, zelfstandige zijn en belastingen op basis van haar eigen ervaringen.

Wie is Valesca ?