Als zelfstandige werken in de horeca? Dit moet je weten

Het aantal zelfstandigen in België zit jaar na jaar in de lift. Ook in de horecasector kiezen steeds meer mensen voor het statuut van zelfstandige. Denk maar aan freelance koks, kelners en bar- of zaalverantwoordelijken. Twijfel jij ook om voor jezelf te beginnen en als zelfstandige te werken in de horeca? In dit artikel geven we je meer info over de voor- en nadelen van deze keuze en delen we tips om vlot als zelfstandige horecamedewerker te starten.

Wat zijn de voordelen als zelfstandige in de horeca?

Laten we eerst even kijken naar de voornaamste redenen waarom steeds meer mensen als zelfstandige werken in de horeca. Als je je eigen baas wordt, heb je namelijk enkele fijne voordelen:

• Je krijgt meer flexibiliteit. Als freelance kelner of kok bepaal je zelf je uren en werkdagen. Er is niemand die je verplicht om bijvoorbeeld op zon- en feestdagen te werken, als je dat liever niet wilt. Ben je wel bereid om op onregelmatige uren of tijdens het weekend aan de slag te gaan? Dat kan ook: als zelfstandige in de horeca heb je immers zelf de touwtjes in handen om te kiezen wanneer en hoe vaak je werkt.

• Je kunt ervaring opdoen bij meerdere horecazaken. Als zelfstandige horecamedewerker heb je niet alleen meer vrijheid om te bepalen wanneer je werkt, maar ook voor wie je werkt. Zo kun je als freelance kok perfect een job in een brasserie combineren met een opdracht als privéchef of cateraar. Ook ervaren freelance kelners, sommeliers en bar- en zaalpersoneel zijn erg gegeerd, waardoor je makkelijk tussen horecazaken kunt afwisselen. Die variatie helpt je om je vaardigheden aan te scherpen en je expertise te verbreden.

• Je bepaalt je eigen tarieven. Door het grote personeelstekort in de horeca kun je als zelfstandig zaal- en keukenmedewerker gemiddeld een hoger tarief vragen dan collega’s in loondienst. Natuurlijk houd je dat bedrag niet ‘zuiver’ over, want op je inkomen als zelfstandige in de horeca betaal je belastingen en sociale bijdragen. Wél kun je aftrekbare beroepskosten inbrengen, waardoor je minder belastingen betaalt.

• Je kost je werkgever minder. Horeca-uitbaters betalen aan hun vast personeel niet alleen een loon, maar dragen ook andere kosten, zoals RSZ-bijdragen, eindejaarspremies en vakantiegeld. Als een kok of ober in loondienst (kortdurig) ziek is, betaalt de werkgever ook door. Een werknemer aanwerven wordt zo best een dure zaak. Als zelfstandige in de horeca betaalt je opdrachtgever je enkel voor de gepresteerde uren en ontvang je geen vakantiegeld of extralegale voordelen.

Nadelen voor horecafreelancers

Als zelfstandige werken in de horeca gaat ook met enkele nadelen gepaard. Met deze minpunten houd je best rekening als je wilt overschakelen naar het zelfstandige statuut:

• Er komt best wel wat financiële onzekerheid bij een carrière als zelfstandige in de horeca kijken. Je moet er zelf voor zorgen dat je voldoende werk hebt om je inkomen te garanderen. Wanneer je niet werkt, verdien je namelijk ook niets. In tegenstelling tot collega’s in loondienst heb je immers geen gewaarborgd loon om op terug te vallen. Wil je als zelfstandige werken in de horeca, dan krijg je ook geen vakantiegeld meer én wordt je loon niet doorbetaald als je eens ziek bent. Probeer dus een buffer op te bouwen voor onverwachte uitgaven en minder drukke periodes.

• Je hebt administratieve verplichtingen waarvoor je zelf verantwoordelijk bent. Als freelance kelner of kok breng je niet alleen tijd door in de keuken of zaal van je favoriete horecazaak, maar ook achter je computer. Facturen opmaken, netwerken, timesheets bijhouden, promotie maken voor je zaak, je beroepskosten bijhouden, sociale bijdragen betalen, je belastingaangifte doen… Ook dit alles maakt deel uit van het leven als freelancer in de horeca. Gelukkig bespaart een belasting- en boekhoudsoftware zoals Accountable je al heel wat tijd en moeite.

• Over het algemeen is het pensioen en een uitkering bij arbeidsongeschiktheid voor zelfstandigen een stuk lager dan bij werknemers in loondienst. Je sluit daarom best aanvullende (professionele) verzekeringen af. Ook een burgerlijke aansprakelijkheidsverzekering (BA) is geen overbodige luxe als je wilt freelancen in de horeca. Zorg er dus voor dat je de juiste verzekeringen afsluit en jezelf goed beschermt.

• In de horecasector is het risico op schijnzelfstandigheid relatief groot. Freelance koks, kelners en sommeliers hebben in theorie een grote vrijheid bij de invulling van hun werk. Maar in de realiteit is het in een horecazaak niet vanzelfsprekend om als zelfstandige zelf je werk te organiseren. Ook als je werkgever controle op jouw werk uitoefent, kan er sprake zijn van schijnzelfstandigheid. En als dat het geval blijkt, zal de overheid je overeenkomst voor zelfstandigen naar een werknemerscontract omzetten. Dat is vooral voor de opdrachtgever een dure zaak.

Wat is het gemiddelde uurtarief van een freelance kok of kelner?

In België verdient een kelner in loondienst minimaal tussen de 15 en 19 euro bruto per uur. Als freelance kelner ligt het gemiddelde uurloon eerder rond de 20 à 25 euro. Een kok die vast in dienst is, krijgt minimaal 20 tot 23 euro per uur, terwijl een zelfstandige kok al snel een gemiddeld uurtarief van 35 tot 40 euro vraagt.

Let er wel op dat de uurtarieven van freelance horecawerknemers sterk variëren naargelang hun ervaring, locatie en specialisatie. Een kok met ervaring in een sterrenzaak of een kelner die ook een gediplomeerde wijnkenner is, kan bijvoorbeeld een hoger tarief hanteren.

Als zelfstandige werken in de horeca: zo begin je eraan

Werk jij in loondienst, maar wil je graag aan de slag als freelancer in de horecasector? Als kersverse ondernemer heb je dan wel het een en ander te regelen. We zetten de belangrijkste stappen om zelfstandige te worden op een rijtje, zodat je vlot aan je freelance carrière in de horeca kunt starten.

1. Stel een businessplan op

Een ondernemingsplan is niet verplicht voor zelfstandigen in een eenmanszaak. Toch is het een opportuniteit om goed na te denken over je onderneming. Want… 

• Hoe ga jij je als freelance kok, kelner, barverantwoordelijke of maître positioneren? 
• Wie zijn je ideale klanten en hoe ga je die bereiken? 
• Welke tarieven ga je hanteren – per uur en/of per dag? 
• Wat heb je allemaal nodig om te slagen? 
• Wat zijn je belangrijkste kosten?
• Start je als eenmanszaak of als vennootschap?

2. Open een professionele bankrekening

Ook deze stap is op zich niet verplicht als je als eenmanszaak aan de slag gaat. Toch raden we je aan om een afzonderlijke rekening voor je inkomsten als freelancer te gebruiken. Zo heb je meteen een duidelijk beeld van al je inkomsten en uitgaven. Zeker als je je bankrekening met de boekhoudsoftware van Accountable synchroniseert.

3. Schrijf je in bij de Kruispuntbank van Ondernemingen (KBO)

Of je nu als zelfstandige in de horeca of een andere sector werkt, het is altijd verplicht om je zelfstandige activiteit bij de Kruispuntbank van Ondernemingen (KBO) te registreren. In ruil daarvoor krijg je een ondernemingsnummer en ben je officieel zelfstandig!

💡Accountable tip: word vandaag nog horeca freelancer met Accountable & Liantis. Registreer je als zelfstandige en ontvang je btw-nummer door dit formulier in te vullen.

4. Sluit je aan bij een sociaal verzekeringsfonds

Wil je werken als zelfstandige in de horeca? Dan ben je voortaan voor je eigen sociale bijdragen verantwoordelijk. Die betaal je elk kwartaal aan een sociaal verzekeringsfonds, zoals Xerius, Liantis, Partena of Acerta. Deze aansluiting is verplicht.

5. Breng je administratie in orde 

Met welk programma ga je facturen maken? Hoe houd je op een overzichtelijke manier je beroepskosten bij? En hoe zit dat met je periodieke btw-aangiften en belastingaangifte? Op onze blog geven we je gratis al heel wat info om deze administratieve rompslomp te vereenvoudigen. En onze software maakt het mogelijk om zelf vlot je boekhouding, belasting en btw-aangiften te beheren.

Bekijk het volledige stappenplan om zelfstandige te worden in België

Probeer Accountable nu 14 dagen gratis en neem een vliegende start als zelfstandige in de horeca.