Subsidies en financieringsbronnen voor zelfstandigen in een eenmanszaak

Het klinkt zeer aanlokkelijk om te investeren in je eenmanszaak, want wie niet innoveert, bijleert of uitbreidt, gaat achteruit. Helaas kost dat allemaal geld. Geld dat je niet altijd zomaar hebt liggen. Er is dus maar één oplossing: ergens anders geld vinden. Gelukkig leiden er heel veel wegen naar Rome: een banklening, Europese subsidies, projectoproepen en tientallen andere financieringsbronnen.  

💡Accountable tip: Wil je starten als zelfstandige? Lees dan zeker dit artikel eerst!

Geld lenen als zelfstandige

Als zelfstandige in een eenmanszaak kan je op verschillende manieren geld lenen. De meest voor de hand liggende lening is natuurlijk een banklening, maar er zijn nog vele andere mogelijkheden die interessant zijn voor zelfstandigen.

Geld lenen bij de bank

Bij een bank kan je terecht voor allerlei doeleinden: een investeringskrediet, een kaskrediet voor tijdelijke tekorten, een lening voor de aankoop van bedrijfswagens of een lening voor de aankoop van onroerend goed.

De voorwaarden verschillen per type lening en per bank. Je zal echter altijd eigen inbreng, een waarborg en een financieel plan nodig hebben. 

Heb je problemen om aan deze voorwaarden te voldoen?

• Eigen inbreng kan je eventueel ophalen via andere financieringsbronnen zoals een winwinlening. 
• De waarborgregeling van de Vlaamse Overheid kan je helpen met een waarborg voor een krediet tot maximaal € 750.000. Mits extra onderzoek kan je zelfs een waarborg voor leningen tot € 1,5 miljoen verkrijgen. 
• De Vlaamse Kredietbemiddelaar kan je begeleiden bij je kredietaanvraag. Indien nodig kan de kredietbemiddelaar alternatieve financieringsmogelijkheden en overheidsmaatregelen aanbevelen.

Een microkrediet voor kleine investeringen

Als je geen banklening kan krijgen en geen gigantisch groot bedrag nodig hebt, is een microkrediet een snelle oplossing.

Via een microkrediet kan je tot € 25.000 lenen. De rentepercentages zijn afhankelijk van de termijn en het bedrag, maar doorgaans liggen ze een stuk hoger dan bij de bank. 

Het voordeel van zo’n microkrediet is dat je er geen waarborgen voor nodig hebt. Bovendien krijg je gratis begeleiding van de aanbieder. In Vlaanderen kan je terecht bij Microstart en Impulskrediet voor zo’n microkrediet.

Een winwinlening of crowdlening

Via erkende platformen zoals Look&Fin en Winwinner kan je als onderneming geld ophalen bij het grote publiek. Daarvoor bestaan twee mogelijkheden: de winwinlening en de crowdlening.

Een winwinlening biedt gunstige voorwaarden voor ondernemingen en particuliere investeerders omdat deze financieringsmethode gesteund wordt door de Vlaamse Overheid. Elk jaar worden er vaste rentevoeten bepaald die gelden voor alle winwinleningen. Op een winwinlening staat wel een limiet van € 300.000 per onderneming.

Mocht je meer geld willen ophalen, kan je beroep doen op een crowdlening. De interesten bij zo’n lening liggen hoger, maar het opgehaalde geld kan ook tellen als eigen inbreng om verder kapitaal op te halen via een banklening.

Een bijkomend voordeel van een lening via een erkend platform is de begeleiding tijdens de financieringscampagne. 

Alternatieve leningen voor zelfstandigen

Nog niet genoeg van alle mogelijkheden om een lening te vinden als zelfstandige? Om vrij snel een lening te krijgen voor grotere bedragen dan een microkrediet kan je terecht bij twee startups. Bij zowel Mozenno als Qred vind je zakelijke leningen tot € 100.000. De interesten liggen wel relatief hoog en de terugbetalingstermijn is vrij kort. 

Aandelenverkoop als financieringsbron

Aandelen zijn een interessant alternatief voor een banklening omdat je niets moet terugbetalen. Als zelfstandige in een eenmanszaak heb je echter geen aandelen van je onderneming dus kan je er ook geen verkopen. Mocht je dit willen doen, dan moet je eerst de overstap maken naar een vennootschap.

Daarna kan je op verschillende manieren aandelen verkopen:

• Via de verkoop van vriendenaandelen kan je tot € 300.000 eigen kapitaal ophalen.
• Via Business Angels die je kan vinden bij BAN Vlaanderen.
• Via de Tax Shelter voor startende ondernemingen.

Financiering via de Participatie Maatschappij Vlaanderen (PMV)

De PMV is de grootste partner voor de financiering van eenmanszaken en kleine ondernemingen in Vlaanderen. Als zelfstandige kan je bij de PMV terecht voor een startlening, cofinanciering en cofinanciering+. Ook de eerder besproken winwinlening en vriendenaandelen verlopen (onrechtstreeks) via de PMV.

Cofinanciering is een aanvulling op andere kredieten. Je kan er maximaal € 350.000 mee ophalen. Het bedrag mag echter niet meer zijn dan 50% van de totale financiering of vier maal de eigen inbreng. Via Cofinanciering+ kan je tussen de € 350.000 en € 700.000 extra ophalen. De vaste rentevoet ligt wel iets hoger. 

Wie minder dan vier jaar actief is, kan ook tot € 100.000 of vier maal de eigen inbreng ontlenen via een startlening. De rentevoet is dezelfde als bij cofinanciering en ook de voorwaarden zijn te vergelijken. 

Bij deze leningen bij de PMV kan je een jaar vrijstelling van afbetaling krijgen. Tegen een verhoging van 0,25% interest kan je zelfs een extra jaar vrijstelling aanvragen — of twee in het geval van cofinanciering. 

Groeikapitaal vinden via subsidies

Ook subsidies zijn een interessante manier om financiering op te halen voor je zaak. In tegenstelling tot een lening moet je er niets van terugbetalen. Het gaat echter vaak om lagere bedragen. Daarnaast kruipt er doorgaans meer tijd in en moet je ook soms langer wachten om het geld te ontvangen.

Als zelfstandige kan je subsidies ontvangen via projectoproepen, via de Vlaamse Overheid en via heel wat andere instanties. 

Subsidies vinden via een projectoproep

Een projectoproep is een initiatief van een overheidsinstantie of organisatie om voorstellen te ontvangen voor specifieke projecten. Zo’n projectoproep heeft doorgaans doelstellingen in verband met innovatie, milieu of sociale integratie. 

Als onderneming moet je voor een bepaalde deadline jouw project indienen. Als je uit de selectie komt als winnaar krijg je financiële ondersteuning — vaak, maar niet altijd, in de vorm van een subsidie — en een termijn waarbinnen je het project moet uitvoeren.

Hoewel er veel voorbereidend werk voor nodig is en je geen garantie op succes hebt, kan dit een mooie financieringsbron zijn voor je eenmanszaak. Naast de financiële ondersteuning is dit ook een unieke kans om te netwerken en erkenning te krijgen voor je werk.

Projectoproepen kan je overal vinden: op lokaal niveau, op Vlaams niveau, op nationaal niveau… Google is je vriend. Ook bij de Koning Boudewijnstichting vind je een groot aanbod.

Subsidies voor energiebesparende maatregelen 

Omdat het belangrijk is om meer groene energie op te wekken en op een milieuvriendelijke manier te ondernemen, zijn er veel subsidies en premies voor energiebesparende maatregelen.

De voornaamste premies zijn de verhoogde investeringsaftrek voor energiebesparende investeringen en de ecologiepremie+. Via de verhoogde investeringsaftrek krijg je een vrijstelling van de winst, gelijk aan percentage van de totale investering. Via de ecologiepremie+ krijg je een subsidie voor technologische investeringen. Hier vind je verder een volledig overzicht van de subsidies voor energiebesparende maatregelen.

Andere Vlaamse subsidies en financieringsmogelijkheden

De meeste subsidies zijn niet voor iedereen beschikbaar. Vaak zijn ze alleen bestemd voor bedrijven en zelfstandigen uit een specifieke sector. In dit overzicht vind je nog enkele belangrijke subsidies en financieringsmogelijkheden voor specifieke sectoren of doeleinden. 

♻️ Bij Trividend vind je aantrekkelijke voorwaarden voor de financiering van sociale en circulaire projecten.

🛫 Bedrijven die internationaal willen uitbreiden kunnen subsidies voor internationale groei aanvragen via Flanders Investment & Trade (FIT).

🚜 Zelfstandigen in de land- en tuinbouwsector kunnen subsidies aanvragen bij het Vlaams Landbouwinvesteringsfonds van het Departement Landbouw & Visserij.

🎣 Ook zelfstandigen in de visserij kunnen terecht bij het Departement Landbouw & Visserij voor financiële steun.

🎨 Zelfstandigen in de cultuursector kunnen een cultuurkrediet aanvragen bij het Cultuurloket. 

📘 Via Literatuur Vlaanderen kan je financiële steun krijgen voor de creatie van literair werk.

🎮 Via het VAF kan je financiële steun krijgen voor onafhankelijke audiovisuele creaties zoals films, series en games.

Financieringsmogelijkheden op andere niveaus

De algemene financieringsbronnen van het gewestelijk niveau zijn doorgaans het interessantst voor zelfstandigen die willen groeien. Voor projecten in specifieke sectoren zijn er echter ook vele mogelijkheden op Europees of lokaal niveau. Hieronder krijg je een kort overzicht van die subsidies en financieringsbronnen.

Financieringsmiddelen vanuit de Europese Unie

Op Europees niveau kan je op verschillende manieren financiering en subsidies vinden om te investeren in je eenmanszaak.

Er zijn verschillende Europese programma’s en organisaties zoals InvestEU, het Europees Fonds voor Strategische Investeringen (EFSI) en de Europese Investeringsbank (EIB) die financieringsmogelijkheden aanbieden. De financiering zelf verloopt echter altijd via lokale partners. In België zijn er ongeveer 70 financieringsmogelijkheden met Europese steun.

Europese subsidies voor regionale ontwikkelingsprojecten vind je via het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling.

Lokale premies en subsidies voor startende zelfstandigen

Op gewestelijk en Europees niveau vind je al heel wat subsidies, maar ook op lagere niveaus bestaan er mogelijkheden. Natuurlijk zijn er te veel subsidies om ze allemaal op te noemen. Gelukkig kan je bij VLAIO een geactualiseerd overzicht raadplegen met alle

subsidies op gemeentelijk niveau en provinciaal niveau. 

Subsidies en financieringsmogelijkheden in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest

Als je in Brussel woont en kapitaal zoekt voor je eenmanszaak, maak je geen aanspraak op de subsidies en financieringsmogelijkheden van de Vlaamse Overheid. Gelukkig zijn er wel andere opties.

Via 1819 vind je verschillende subsidies en een tiental financieringsmogelijkheden van Finance & Invest Brussels.