Een uitgebreid stappenplan om freelancer te worden 

Droom je van de vrijheid om zelf je werkuren te kiezen, te beslissen over welke projecten je al dan niet aanneemt, en van met klanten wereldwijd samen te werken? Freelancen biedt deze prachtige mogelijkheden, maar een freelance carrière komt ook met verantwoordelijkheden en uitdagingen. In dit artikel leggen we je stap voor stap uit hoe je freelancer wordt en waar je rekening mee moet houden.

1. Wat is een freelancer?
2. Wat zijn de voor- en nadelen van freelancen?
3. Freelance beroepen
4. Hoeveel kost het om freelancer te worden?
5. Word freelancer in 5 stappen

Wat is een freelancer?

Een freelancer is een zelfstandige die op projectbasis werkt. In tegenstelling tot een werknemer, werk je als freelancer niet in dienst bij een werkgever, maar voor jezelf als eigenaar van een eenmanszaak of vennootschap. 

Je bent dus eigenlijk een leverancier die met elke klant moet overeenkomen wat je gaat doen en hoeveel dat gaat kosten. Daarvoor stuur je eenmalig of periodiek een factuur. Je sociale bijdragen, btw-aangiften en belastingen breng je zelf in orde, of met de hulp van een boekhouder.

💡Accountable tip: Freelancer is geen ‘echt’ statuut zoals eenmanszaak of besloten vennootschap. Ontdek welk statuut je best kiest en wat dat betekent op vlak van belastingen, sociale bijdragen en andere wettelijke verplichtingen.

Wat zijn de voordelen en nadelen van freelance werk?

De grootste reden om freelancer te worden is meestal meer vrijheid. Freelancers kunnen vaak hun eigen werktijden en locatie kiezen. Daarnaast heb je als freelancer meer keuze om je projecten, opdrachtgevers en tarieven te bepalen. Zo kan je in principe ook meer verdienen dan in loondienst. 

Het nadeel van freelancen is de extra verantwoordelijkheid. Je bent verantwoordelijk voor je eigen sociale zekerheid, aanvullend pensioen, verzekeringen … 

Er is ook meer onzekerheid over je inkomen. Freelancers hebben het vaak over “feast & famine”; periodes van heel veel werk die gevolgd worden door periodes waarin alles lijkt tegen te zitten. Je moet daar mee kunnen omgaan. Ten slotte moet je ook zelf de administratie, boekhouding en belastingverplichtingen onderhouden, of iemand betalen om dat voor jou te doen.

Welke beroepen zijn freelance?

Als freelancer kan je in vele sectoren aan de slag. Misschien werk je nu wel als werknemer in de IT, marketing of bouwsector, maar wil je liever voor hetzelfde (of een ander) bedrijf gaan werken als freelancer. (Let dan wel op met schijnzelfstandigheid.)

Ook andere beroepen of sectoren zijn heel populair bij freelancers:

🖊️ Copywriters en journalisten

📷 Fotografen

🎨 Grafisch ontwerpers

🧑‍🏫 Coaches en trainers

🔢 Accountants

🧑‍💼 Alle soorten consultants

Hoeveel kost het om freelancer te worden?

Het klopt dat je niet veel nodig hebt om freelancer te worden, maar een zolderkamer en een oude laptop zijn helaas toch niet genoeg. In de eerste maanden zal je verschillende kosten hebben in verband met de oprichting van je bedrijf. 

Ten eerste, moet je sowieso een ondernemingsnummer aanvragen bij de Kruispuntbank van Ondernemingen. Dat kost je € 105,50. Als je geen btw-vrijstelling aanvraagt, moet je ook je btw-nummer activeren. Dat is een extra kost van € 65 (excl. btw want die kan je recupereren).

Verder heb je waarschijnlijk enkele vergunningen en verzekeringen nodig zoals een beroepsaansprakelijkheid- en een brandverzekering. 

Daarnaast zal je voor jouw beroep misschien andere bijkomende kosten hebben zoals een wagen, software of fotomaterialen. Op deze handige pagina met beroepskosten vind je een overzicht van alle aftrekbare beroepskosten.

Tot slot moet je ook sociale bijdragen betalen. Als zelfstandige in bijberoep is dat een klein bedrag maar als zelfstandige in hoofdberoep is dat toch minstens rond de € 900 per kwartaal.

💡 Accountable tip: Liggen de kosten om freelancer te worden toch iets hoger dan verwacht? Kijk eens of je in aanmerking komt voor subsidies of financiering.

Hoe word je freelancer? Volg deze stappen

1. Start met een doordacht businessplan

Een businessplan is geen wettelijke verplichting om te starten als freelancer, maar het is wel slim om even na te denken over je toekomst en verdienmodel. 

• Welke diensten of producten ga je aanbieden? 
• Waar ga je zelf je aankopen doen?
• Welke winstmarge ga je hanteren?
• Wat zijn je tarieven?
• Hoeveel wil je verdienen?
• Hoeveel klanten heb je daarvoor nodig?

Op basis van die keuzes zullen er nog enkele bijkomende vragen opduiken.

Heb je bepaalde diploma’s, certificaten of vergunningen nodig in je sector? Om een vrij beroep uit te oefenen heb je een officieel diploma nodig. Voor andere activiteiten is een diploma misschien geen verplichting, maar diploma’s en certificaten kunnen wel een meerwaarde zijn. In bepaalde sectoren zal je misschien ook een vergunning moeten aanvragen.

Word je zelfstandige in hoofdberoep of bijberoep? Misschien denk je eraan om ontslag te nemen en meteen voltijds als freelancer te werken. Dat is zeker mogelijk als je weet dat je snel genoeg zal verdienen. Maar als je wat minder risico wil nemen kan je je freelance activiteiten nog even combineren met een vaste job.

Verwacht je meteen veel te verdienen? Dan kan je  misschien beter een vennootschap oprichten in plaats van een eenmanszaak. Dat is fiscaal voordeliger als je een jaaromzet van ongeveer € 80.000 verwacht en geen buitensporige kosten maakt.

2. Open een professionele bankrekening

Een professionele rekening is niet altijd nodig om freelancer te worden, maar het is wel makkelijker. (Voor vennootschappen is het verplicht, voor eenmanszaken niet.)

Het voordeel van een professionele rekening is dat je eenvoudig je inkomsten en professionele uitgaven kan scheiden van je persoonlijke uitgaven. Dat maakt het, bijvoorbeeld, makkelijker om je beroepskosten op te volgen via Accountable. Daarnaast kan je op die manier een fictief loon overschrijven van je professionele rekening naar je persoonlijke rekening. Zo houd je ook een beter overzicht over je persoonlijke uitgaven.

3. Registreer je zelfstandige activiteit bij de Kruispuntbank van Ondernemingen

Voor gelijk welke onderneming moet je je inschrijven bij een ondernemingsloket en een ondernemingsnummer aanvragen. Je kan dat online doen via de website van een ondernemingsloket. Daarvoor zal je enkele gegevens nodig hebben zoals je identiteitskaart, rekeningnummer, activiteiten…

Vul alle gegevens zo correct mogelijk in, want eens je registratie is ingediend, kan je geen gratis aanpassingen meer maken. Voor elke wijziging betaal je namelijk administratiekosten. Om fouten te vermijden, kan je je laten bijstaan door een boekhouder, een ondernemingsloket of een belastingcoach van Accountable.

💡Accountable tip: Je betaalt altijd sociale bijdragen voor een volledig kwartaal, ook wanneer je pas in de laatste week van een kwartaal start. Je start je zelfstandige activiteit dus best aan het begin van een kwartaal (1 januari, 1 april, 1 juli of 1 oktober).

4. Sluit je aan bij een sociaal verzekeringsfonds

Als zelfstandige ben je verantwoordelijk voor je eigen sociale bijdragen. Daarom moet je je inschrijven bij een sociaal verzekeringsfonds. Zij zorgen onder andere voor je pensioen en voor het groeipakket als je kinderen hebt.

Een sociaal verzekeringsfonds is echter niet hetzelfde als een ziekenfonds. Je blijft ook aangesloten bij je ziekenfonds maar daar moet je melden dat je statuut is gewijzigd van werknemer naar zelfstandige. In de toekomst zal je dan ook een bijdrage als zelfstandige betalen.

5. Breng je boekhouding, belastingen en administratie in orde

Een belangrijk deel van je administratie is ondertussen al in orde gebracht, maar dit is pas het begin. Vanaf nu moet je onder andere facturen maken en periodieke aangiften indienen. 

Het is niet altijd even simpel in het begin maar met de juiste tools en ondersteuning lukt het zeker. Accountable kan je helpen met heel veel gratis informatie op onze blog, een handig overzicht van beroepskosten en een tool die het eenvoudig maakt om zelf je boekhouding, btw en belastingen te beheren. 

Overtuigd? Probeer Accountable nu 14 dagen gratis!