Sociale bijdragen voor zelfstandigen in 2022: wat je moet weten

“Nog een betaling erbij.” Is dat het eerste dat je denkt wanneer je de term ‘sociale bijdragen’ hoort vallen? Dan ben je hier aan het juiste adres! Sociale bijdragen voor zelfstandigen zijn een belangrijk, maar complex onderdeel van het Belgische sociaal systeem. Hier leer je er alles over.

Wat zijn sociale bijdragen eigenlijk?

Sociale bijdragen zijn betalingen aan de Belgische sociale zekerheid die je een minimale sociale bescherming opleveren. Je betaalt sociale bijdragen elk trimester, wat neerkomt op elke 3 maanden.

Bij werknemers gaan de betalingen van het brutoloon af, zelfstandigen staan zelf in voor hun sociale bijdragen. Daarom sluit je je aan bij een sociaal verzekeringsfonds. Zij berekenen op basis van je inkomen hoeveel sociale bijdragen je als zelfstandige per trimester moet betalen om ingedekt te zijn.

Waarvoor dienen sociale bijdragen?

Sociale bijdragen geven je een financieel duwtje in de rug tijdens belangrijke momenten in je leven.

Enkele voorbeelden:

• Geboortepremie
• Zwangerschapsuitkering
• Kinderbijslag
• Terugbetaling medische kosten (als je bij een ziekenfonds bent aangesloten)
• Uitkering en vrijstelling van sociale bijdragen bij ziekte
• Overbruggingsrecht: 12 maanden financiële uitkering bij faillissement of stopzetting van je zaak
• Uitkering mantelzorg

Sociale bijdragen voor zelfstandigen boden tot nu minder ondersteuning dan voor werknemers, hoewel de overheid regelmatig stappen onderneemt om alles gelijk te trekken. Kinderbijslag, bijvoorbeeld, is intussen hetzelfde voor zelfstandigen als voor werknemers.

Voor andere sociale rechten ga je als zelfstandige beter bijkomende verzekeringen aan. Die verstevigen niet enkel je sociale bescherming, ze zijn ook fiscaal voordelig. 

Enkele verzekeringen die je het best overweegt:

• Aanvullende pensioenverzekering
• Verzekering gewaarborgd inkomen

Hoe bereken je sociale bijdragen als zelfstandige?

Je sociale bijdragen worden berekend op basis van je netto belastbaar inkomen – oftewel je inkomsten na aftrek van je beroepskosten. Een klein overzicht:

De fiscus geeft door aan je sociaal verzekeringsfonds hoeveel je verdient. Zij berekenen op hun beurt berekent hoeveel je moet betalen.

Hoeveel sociale bijdragen betaal ik als startende zelfstandige?

Ben je net gestart als zelfstandige? Dan verdiende je nog geen inkomen dat als basis kan dienen voor de berekening van je sociale bijdragen.

Daarom werkt je sociaal verzekeringsfonds met een forfaitair bedrag dat ze achteraf corrigeren op basis van je werkelijke inkomen. Dan krijg je geld terug of moet je bijbetalen, afhankelijk van hoeveel je verdiende.

Tijdens de eerste drie jaar van je activiteit betaal je trimestrieel minstens € 748,83, een bedrag dat wordt berekend op een geschat jaarlijks inkomen van € 14.042,57.

Een concreet voorbeeld

• 2016 – je start als zelfstandige en betaalt minstens het forfaitaire bedrag
• 2019 – je begint je vierde jaar als zelfstandige. Je betaalt een voorlopige bijdrage op basis van je inkomsten van 2016
• 2021 – de fiscus geeft je inkomen van 2019 door aan het sociaal verzekeringsfonds, die je definitieve bijdrage voor 2019 berekent 

Waarop moet ik letten bij mijn sociale bijdragen als zelfstandige?

Om zeker te zijn dat je je sociale bijdragen optimaliseert, hou je het best rekening met enkele belangrijke elementen:

• Enkel een jaar waarin je minstens twee van de vier trimesters hebt gewerkt, telt als loopbaanjaar bij de berekening van je pensioen.
• Sociale bijdragen zijn altijd trimestrieel. Schrijf je je in 3 dagen voor het eind van het trimester? Dan betaal je sociale bijdragen voor het volledige trimester.
• Betaal je sociale bijdragen altijd op tijd. Als je betaling te laat is, betaal je 3% meer aan het eind van het semester en 7% meer aan het eind van het jaar.

Ontdek hier de kalender met de belangrijkste data voor zelfstandigen in 2021.

Sociale bijdragen voor verschillende types zelfstandige

Je sociale bijdragen hangen niet enkel af van je inkomen, maar ook van je statuut als zelfstandige. Hier krijg je een korte samenvatting van sociale bijdragen voor:

• Bijberoep
• Student-zelfstandigen
• Gepensioneerde bijverdieners
• Meewerkend echtgenoten
• Zelfstandigen in het buitenland

Sociale bijdragen voor zelfstandigen in bijberoep

Als je belastbaar inkomen in bijberoep lager dan € 1.553,58 euro per jaar ligt, ben je vrijgesteld van sociale bijdragen.

Verdiende je meer, dan betaal je minstens een forfait van € 82,84 per trimester. De tarieven komen overeen met die van zelfstandigen in hoofdberoep: 20,5% van je inkomen gaat naar je sociale bijdragen

Als zelfstandige in bijberoep krijg je dezelfde sociale rechten als werknemers. Je bijdrage is eigenlijk dan een solidariteitsbijdrage voor alle zelfstandigen.

Op zoek naar meer informatie voor je bijberoep? Ontdek dan welke verzekeringen je als bijberoeper nodig hebt of leer meer over hoe sociale bijdragen werken voor zelfstandigen in bijberoep.

Sociale bijdragen voor student-zelfstandigen

Als student-ondernemer moet je ook sociale bijdragen betalen, maar krijg je wel een heel gunstig tarief. Op basis van je inkomen ziet dat er zo uit:

• Minder dan € 7.329,21 belastbaar jaarlijks inkomen = geen sociale bijdragen
• Tussen € 7.329,21 en € 14.658,44 = verminderde bijdrage op het bedrag boven € 7.021,29
• Meer dan € 14.658,44 = dezelfde bijdragen als zelfstandige in hoofdberoep

Sociale bijdragen voor gepensioneerde bijverdieners

Je krijgt normaal gezien al een pensioen. Het bedrag van je sociale bijdragen, die het pensioen van vandaag betalen, wordt ervan afgetrokken. Het geldend tarief voor 2021 is 14,7%. Het is de betaling van die definitieve bijdragen die je rechten opent.

Sociale bijdragen voor meewerkend echtgenoten

Help je je zelfstandige partner? Dan val je onder een speciaal stelsel van sociale bijdragen. 

Als je in orde bent met de sociale zekerheid omdat je bijvoorbeeld voltijds werkt, is het niet nodig dat je je aansluit bij een sociaal verzekeringsfonds. 

Moet je je wel aansluiten, dan betaal je een forfait van € 328,96 per trimester.

Sociale bijdragen voor zelfstandigen in het buitenland

Als België een sociale conventie heeft afgesloten met het land waarin je verblijft, bepalen de twee landen samen waar je je sociale bijdragen moet betalen.

Als er geen sociale conventie met dit land werd afgesloten, moet je je in beide landen aansluiten bij een sociaal verzekeringsfonds en dus bijdragen betalen.

Wil je altijd en overal een zicht hebben op je sociale bijdragen als zelfstandige? Download de Accountable-app en weet ontdek exact waar je aan toe bent.